Το Burnout δεν είναι απλώς εξάντληση!

Το burnout δεν είναι απλώς η αίσθηση συσσωρευμένης και έντονης κούρασης - εξάντλησης - μετά από μια δύσκολη εβδομάδα. Είναι μια πολύ βαθύτερη κατάσταση που επηρεάζει τον εγκέφαλο και το σώμα σε πολλαπλά επίπεδα, σύμφωνα πάντα με την νευροεπιστήμη.

Πώς συνδέεται με την αντίληψή μας για την παραγωγικότητα, η οποία αποτελεί ένα από τα πιο hot θέματα της εποχή μας, για την οποία "μιλούν" πολλοί;

Τι είναι το Burnout στην πραγματικότητα;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνωρίζει το burnout ως επαγγελματικό φαινόμενο, με τρία βασικά χαρακτηριστικά:

◇ Εξάντληση ➛ πέρα από την απλή κούραση, είναι μια έντονη ενεργειακή εξάντληση που επηρεάζει τον νου, το συναίσθημα και το σώμα μας - δεν εξαφανίζεται απλά με έναν καλό ύπνο!

◇ Κυνισμός/Αποστασιοποίηση ➛ αρχίζουμε να νιώθουμε αποσυνδεδεμένοι από τη δουλειά μας και μπορεί να αναπτύξουμε αρνητική ή κυνική στάση απέναντι σε καθήκοντα που κάποτε βρίσκαμε ουσιαστικά.

◇ Μειωμένη Αποδοτικότητα ➛ η ικανότητα να συγκεντρωνόμαστε, να λαμβάνουμε αποφάσεις και να ολοκληρώνουμε εργασίες μειώνεται, ακόμα κι όταν προσπαθούμε σκληρά.

Στη γλώσσα μας, αναφερόμαστε συνήθως στο Burnout με τον όρο Επαγγελματική Εξουθένωση.

Γιατί η αντίληψή μας για την παραγωγικότητα οδηγεί σε Burnout;

⚠️ Πολλοί από εμάς λειτουργούμε με μια εσφαλμένη πεποίθηση ότι όσο περισσότερες ώρες δουλεύουμε, τόσο περισσότερα καταφέρνουμε - ωστόσο, η επιστήμη της γνωστικής λειτουργίας λέει το αντίθετο!

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι σχεδιασμένος να εργάζεται σε κύκλους, όχι αδιάκοπα. Έρευνες στη νευροεπιστήμη δείχνουν ότι μετά από 90-120 λεπτά εστιασμένης εργασίας, η προσοχή μας αρχίζει να μειώνεται και χρειαζόμαστε χρόνο αποκατάστασης. Αν αγνοήσουμε αυτούς τους φυσικούς κύκλους και συνεχίσουμε να δουλεύουμε ασταμάτητα, η απόδοσή μας πέφτει δραματικά.

Η πραγματική παραγωγικότητα προέρχεται από στρατηγική εργασία, όχι από απλώς περισσότερη εργασία. Αυτό σημαίνει:

✔ Εστίαση στις πιο σημαντικές εργασίες που προσθέτουν αξία.

✔ Προγραμματισμός εργασιών σύμφωνα με τους φυσικούς ρυθμούς ενέργειάς μας (π.χ. δύσκολες εργασίες όταν είμαστε πιο συγκεντρωμένοι).

✔ Τακτικά διαλείμματα για να ανανεώνεται ο εγκέφαλος και να εδραιώνει πληροφορίες.

Πώς να αναγνωρίσουμε το Burnout πριν γίνει σοβαρό

Το burnout συνήθως έρχεται σταδιακά. Το σώμα και το μυαλό μάς προειδοποιούν πολύ πριν φτάσουμε στην πλήρη εξάντληση. Μαθαίνουμε να προσέχουμε τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια:

🔴 Σωματικά σημάδια: συνεχείς πονοκέφαλοι, διαταραχές ύπνου, πεπτικά προβλήματα, συχνές ασθένειες.

🔴 Συναισθηματικά σημάδια: αυξημένη ευερεθιστότητα, άγχος, αίσθημα υπερφόρτωσης από καθήκοντα που άλλοτε ήταν διαχειρίσιμα.

🔴 Γνωστικά σημάδια: δυσκολία συγκέντρωσης, περισσότερα λάθη, ξεχασμένα ραντεβού ή λεπτομέρειες.

🔴 Συμπεριφορικά σημάδια: απόσυρση από συναδέλφους, αυξημένη αναβλητικότητα, χρήση φαγητού/αλκοόλ/οθονών για να “μουδιάσουμε” τα συναισθήματα.

Όσο νωρίτερα αναγνωρίσουμε τα σημάδια αυτά, τόσο πιο εύκολο είναι να αντιστρέψουμε την πορεία μας προς το burnout.

Η Μέθοδος P.I.E. ➛ ένας πρακτικός τρόπος πρόληψης του Burnout

Η Μέθοδος P.I.E. της Dr. Ana Melikian είναι ένα απλό καθημερινό εργαλείο για τη διαχείριση του στρες και την πρόληψη του burnout:

🟢 Pause - Παύση ➛ δημιουργούμε μία παύση ανάμεσα σε ένα αγχωτικό ερέθισμα και την αντίδρασή μας - π.χ. όταν λαμβάνουμε ένα πιεστικό email, παίρνουμε 60 δευτερόλεπτα για να αναπνεύσουμε, πριν απαντήσουμε. Η παύση αυτή ενεργοποιεί το λογικό τμήμα του εγκεφάλου μας (προμετωπιαίος φλοιός) αποτρέποντας το συναισθηματικό κέντρο (αμυγδαλή) να κυριαρχήσει.

🟢 Increase Awareness - Αύξηση Επίγνωσης ➛ παρατηρούμε πώς εκδηλώνεται το άγχος στο σώμα και στο μυαλό μας - π.χ. ένταση στους ώμους, ταχυπαλμία, ρηχή αναπνοή. Αναγνωρίζοντας αυτά τα σημάδια, μπορούμε να δράσουμε πριν το άγχος ξεφύγει από τον έλεγχο.

🟢 Experiment - Πειραματισμός ➛ αντί να βλέπουμε τις προκλήσεις ως απειλές, μαθαίνουμε να τις βλέπουμε ως γρίφους προς επίλυση ή ευκαιρίες για νέα γνώση και ανάπτυξη - π.χ. αναρωτιόμαστε “Τι μπορώ να μάθω από αυτήν την κατάσταση;” ή “Υπάρχει άλλος τρόπος να την προσεγγίσω;”. Αυτή η αλλαγή νοοτροπίας (Growth mindset) μειώνει το άγχος και ανοίγει νέες δυνατότητες.

Η σημασία των διαλειμμάτων και των προσωπικών ενδιαφερόντων

Η ενασχόληση με προσωπικά ενδιαφέροντα δεν είναι πολυτέλεια, είναι αναγκαιότητα! Τα χόμπυ και ο ελεύθερος χρόνος βοηθούν στην ανανέωση της νοητικής ενέργειας, στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και στη βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής. Ακόμα και μια μικρή βόλτα ή λίγα λεπτά ηρεμίας μπορούν να ανανεώσουν την προσοχή και τη συγκέντρωσή σας.

Αναπνοές: ρύθμιση του στρες σε νευρολογικό επίπεδο

Το χρόνιο στρες κρατά το νευρικό σύστημα σε κατάσταση διαρκούς συναγερμού. Η ελεγχόμενη αναπνοή βοηθά στην επαναφορά της ηρεμίας, μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και ενισχύει την ανθεκτικότητα απέναντι στο άγχος. Ακόμα και λίγες βαθιές αναπνοές μέσα στην ημέρα μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.

Η Επαγγελματική Εξουθένωση - Burnout δεν είναι απλώς ένα ατομικό πρόβλημα

Αν και οι προσωπικές συνήθειες παίζουν σημαντικό ρόλο, η κουλτούρα στον χώρο εργασίας αποτελεί συχνά κρίσιμο παράγοντα στην εμφάνιση της επαγγελματικής εξουθένωσης. Υπερβολικός φόρτος εργασίας, έλλειψη αυτονομίας και αναντιστοιχία αξιών δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου το άγχος γίνεται χρόνιο.

Οι οργανισμοί πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην ευημερία των εργαζομένων, θέτοντας ρεαλιστικές προσδοκίες, παρέχοντας ευελιξία και ενισχύοντας μια κουλτούρα που εκτιμά την αποκατάσταση όσο και την παραγωγικότητα!

Ωστόσο, η πρόληψη της εξουθένωσης αφορά τόσο στην προσωπική φροντίδα όσο και στη συστημική αλλαγή.

Χτίζοντας μια βιώσιμη προσέγγιση στην εργασία

Η μακροχρόνια επιτυχία εξαρτάται από την ικανότητα διατήρησης της ενέργειας και των κινήτρων μας. Η ανάπαυση και η αποκατάσταση είναι απαραίτητες – όπως οι κορυφαίοι αθλητές χρειάζονται χρόνο αποφόρτισης για να αποδώσουν στο μέγιστο, έτσι και οι επαγγελματίες χρειάζονται χρόνο για να ανακτήσουν δυνάμεις.

Η εξουθένωση δεν είναι απόδειξη αφοσίωσης – είναι σήμα για αλλαγή. Η αναγνώριση των πρώιμων προειδοποιητικών σημαδιών επιτρέπει την έγκαιρη παρέμβαση, πριν η εξουθένωση επιδεινωθεί. Η αναζήτηση υποστήριξης – μέσω καθοδήγησης, coaching ή θεραπείας – δεν αποτελεί αδυναμία, αλλά στρατηγική κίνηση προς την Ανθεκτικότητα.

Η μετατόπιση της εστίασης από τη συνεχή απόδοση προς τη βιώσιμη επιτυχία, εξασφαλίζει μια ισορροπημένη και ουσιαστική επαγγελματική ζωή!

Μέσα από την ολιστική μας προσέγγιση και την μακρόχρονη εμπειρία μας, βοηθούμε άτομα και οργανισμούς να σχεδιάζουν και να υλοποιούν τις αλλαγές που απαιτούνται και επιθυμούν, με σκοπό τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευημερία! Η καλλιέργεια σημαντικών δεξιοτήτων και στρατηγικών αποτελεί δομικό στοιχείο αυτής της διαδικασίας.

Επικοινωνήστε μαζί μας σήμερα και ξεκινήστε τη δική σας πορεία ανάπτυξης!

#StartToGROW