Η ηγεσία δεν είναι θέμα ελέγχου, αλλά επίγνωσης!

– Μια συστημική προσέγγιση στην ηγεσία με σαφήνεια και επίγνωση

Όταν σκεφτόμαστε την «ισχυρή ηγεσία», το μυαλό μας πάει συνήθως σε κάποιον που δίνει κατευθύνσεις, παίρνει αποφάσεις και έχει τον έλεγχο.

Στο σημερινό πολύπλοκο και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το μοντέλο ηγεσίας που βασίζεται στον έλεγχο αρχίζει να αποκαλύπτει τους περιορισμούς του.

Η αληθινή ηγεσία δεν αφορά στον έλεγχο των ανθρώπων. Αφορά στην καλλιέργεια επίγνωσης — του εαυτού μας, της ομάδας μας και του συστήματος μέσα στο οποίο λειτουργούμε.

🔸 Το δίλημμα της ηγεσίας: Έλεγχος ή Χάος;

Πολλοί ηγέτες - συνειδητά ή όχι - ταυτίζουν την απώλεια ελέγχου με την απώλεια κύρους, επιρροής ή αποτελεσματικότητας. Φοβούνται ότι αν δεν κρατήσουν τα ηνία σφιχτά, η ομάδα θα ξεστρατίσει, η στρατηγική θα αποσυντονιστεί ή η απόδοση θα πέσει.

Αλλά τι θα γινόταν αν ο πραγματικός κίνδυνος βρίσκεται στην υπερβολή του ελέγχου;

Σε άκαμπτες ιεραρχίες και micromanaged ομάδες, η δημιουργικότητα στραγγαλίζεται, η ανάληψη ευθύνης αποδυναμώνεται και η πρωτοβουλία χάνεται.

Ο έλεγχος ίσως δημιουργεί τάξη — αλλά συχνά με τίμημα την κινητοποίηση και το νόημα.

🔸 Ηγεσία με βάση την Επίγνωση ➜ μια νέα οπτική

Η ηγεσία με βάση την επίγνωση φέρνει μια ουσιαστική μετατόπιση στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και δρούμε ως ηγέτες.

Αντί για το κλασικό «Τι πρέπει να ελέγξω;»

αναρωτιόμαστε: «Τι χρειάζεται να παρατηρήσω;»

Αυτή η προσέγγιση, εμπνευσμένη από στοχαστές όπως ο Otto Scharmer (Theory U) και ο Peter Senge, βασίζεται στα εξής:

• Βαθιά ακρόαση: πέρα από τις λέξεις – στα μοτίβα, στην ενέργεια, στις άρρητες δυναμικές

• Συστημική σκέψη: βλέπουμε την ομάδα ως ζωντανό σύστημα, όχι απλώς σαν μια λίστα εκκρεμοτήτων

• Ενσυνειδητότητα: η ικανότητα να “κρατάς χώρο” για την αβεβαιότητα και το μη αναμενόμενο

• Αναστοχασμός: η ηγεσία ως συνεχής διαδρομή αυτοπαρατήρησης

🔸 Ο ρόλος του ηγέτη σε πολύπλοκα συστήματα

Μέσα από τη συστημική οπτική, ο ηγέτης δεν είναι αυτός που έχει όλες τις απαντήσεις — αλλά αυτός που ξέρει να θέτει τις σωστές ερωτήσεις.

Αντί να ελέγχουν τα πάντα, οι αποτελεσματικοί ηγέτες:

✔️ Θέτουν μια ξεκάθαρη πρόθεση και αφήνουν χώρο για συν-δημιουργία

✔️ Λειτουργούν ως “μεταφραστές” του συστήματος – βοηθούν την ομάδα να καταλάβει τι συμβαίνει

✔️ Συντονίζονται με το περιβάλλον – το συναισθηματικό κλίμα, τα κίνητρα, τις σιωπηλές εντάσεις

✔️ Ενισχύουν τη συλλογική υπευθυνότητα – όχι την τυφλή εκτέλεση

🔸 Πώς μοιάζειη ηγεσία με επίγνωση στην πράξη ;

Δεν πρόκειται για απόρριψη της δομής — αλλά για συνειδητή παρουσία μέσα σε αυτήν.

Δες πώς μπορείς να την εφαρμόσεις:

🔸 Καθιέρωσε αναστοχαστικές 1-1 συναντήσεις, όχι μόνο τσεκάρισμα εκκρεμοτήτων

🔸 Κάνε παύση πριν αντιδράσεις – τι συμβαίνει πραγματικά εδώ;

🔸 Χρησιμοποίησε εργαλεία όπως χαρτογράφηση συστημικών δυναμικών ή οργανωσιακές αναπαραστάσεις

🔸 Ενθάρρυνε αυθόρμητες, ουσιαστικές συζητήσεις – ειδικά σε περιόδους αλλαγής

🔸 Συνεργάσου με έναν εξειδικευμένο coach για να φωτίσεις τα “τυφλά σημεία” σου

▶︎ Καταλήγοντας...

Μέσα στην αβεβαιότητα, ο έλεγχος μάς κάνει να νιώθουμε ασφαλείς. Όμως η επίγνωση είναι αυτή που φέρνει πραγματική κίνηση και πρόοδο.

Η σημερινή ηγεσία δεν αφορά στο να “έχουμε τον έλεγχο” — αλλά στο να είμαστες παρόντες και συστημικά συντονισμένοι.

Έτσι γεννιέται η ουσιαστική και βιώσιμη αλλαγή!

Στο GROW Corporate Coaching | Consulting βοηθάμε ηγέτες και ομάδες να αναπτυχθούν, αφήνοντας πίσω παρωχημένα μοντέλα ηγεσίας. Η συστημική μας προσέγγιση βοηθά τους οργανισμούς να:

🔸 Δημιουργήσουν ηγέτες με επίγνωση 🔸 Καλλιεργήσουν ψυχολογικά ασφαλή περιβάλλοντα 🔸 Μετατρέψουν τις αξίες τους σε πράξη 🔸 Υποστηρίξουν τη στρατηγική, ανθρωποκεντρική ανάπτυξη.

Επικοινωνήστε μαζί μας και ξεκινήστε τη δική σας πορεία ανάπτυξης!

#StartToGROW

Πηγές

• Scharmer, O. (2009). Theory U: Leading from the Future as It Emerges.

• Senge, P. (1990). The Fifth Discipline: The Art & Practice of the Learning Organization.

• Kegan, R., & Lahey, L. (2009). Immunity to Change.

• MIT Presencing Institute – Awareness-Based Systems Change

• GROW Coaching Alliance – Leadership & Systemic Coaching Programs