Η Κουλτούρα δεν αλλάζει με λόγια - αλλάζει όταν αλλάζουν τα Συστήματα.
- Κατερίνα Κώτση
- 22 Σεπ
- διαβάστηκε 4 λεπτά
Έγινε ενημέρωση: 23 Σεπ
Έχω συνεργαστεί με οργανισμούς όπου η "κουλτούρα" είναι παντού: σε αφίσες, σε παρουσιάσεις onboarding, ακόμη και σε κούπες ή μπουκάλια νερού...
Αν ρωτήσεις, όμως, τους ίδιους τους εργαζόμενους πώς λειτουργεί ο οργανισμός στην πραγματικότητα και πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις, θα ακούσεις κάτι τελείως διαφορετικό.
Η κουλτούρα δεν ζει σε ταμπέλες! Ζωντανεύει στις συμπεριφορές, στη δομή, στο ποιος μιλάει και ποιος ακούγεται, στο τι συμβαίνει όταν κάποιος αμφισβητήσει το σύστημα.
Καθώς εμβαθύνω στη δουλειά μου μέσα από τη συστημική προσέγγιση στην οργανωσιακή ανάπτυξη, ένα γίνεται ξεκάθαρο: η κουλτούρα γίνεται αληθινή μόνο όταν αρχίσουν να αλλάζουν τα συστήματα. Μέχρι τότε, είναι απλώς μια θεατρική παράσταση!
Πριν, λοιπόν, προχωρήσετε στο επόμενο feedback ή values workshop, αναρωτηθείτε:
Τι είδους ηγετική συμπεριφορά μοντελοποιούμε στην πράξη - και τι ακριβώς ανταμείβει το σύστημά μας;
1. Η κουλτούρα δεν είναι αφίσα στον τοίχο!
Αν δεν επηρεάζει το πώς συναντιέστε, πώς αποφασίζετε και πώς ηγείστε - ΔΕΝ είναι κουλτούρα!
Η κουλτούρα είναι το ζωντανό μοτίβο δύναμης, ασφάλειας, ανατροφοδότησης και ανάληψης ευθύνης - όχι απλά ένα slogan.
Έχω δει ομάδες διοίκησης να λανσάρουν καμπάνιες, να γεμίζουν τους χώρους με quotes και να δίνουν νέα ονόματα σε Slack κανάλια. Αλλά τίποτα δεν αλλάζει στην καθημερινότητα, διότι το σύστημα παραμένει άθικτο.
Όταν η κουλτούρα αντιμετωπίζεται ως project και όχι ως καθημερινή πρακτική, οι άνθρωποι αποστασιοποιούνται, η εμπιστοσύνη διαβρώνεται, κυριαρχεί κυνισμός.
💡 Ξεκίνα από αυτό:
Πριν επικοινωνήσεις ή απαιτήσεις την κουλτούρα, κάνε audit στο λειτουργικό σύστημα:
Πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις;
Πού το ιεραρχικό status καταπνίγει τον διάλογο;
Λαμβάνουν feedback οι ηγέτες ή μόνο δίνουν;
2. Αν δεν κοστίζει τίποτα, δεν είναι αξία!
Οι αξίες έχουν σημασία μόνο όταν είσαι πρόθυμος να «χάσεις» για να τις τηρήσεις.
Συχνά ρωτώ ομάδες διοίκησης: «Ποια από τις αξίες του οργανισμού σάς έχει κοστίσει σε χρήμα, εξουσία ή άνεση, τελευταία;»
Όταν η απάντηση είναι «καμία», τότε δεν είναι αξίες, είναι προτιμήσεις.
Οι αληθινές αξίες αποκαλύπτονται όταν βάζεις όρια - όταν δεν κλείνεις τη συμφωνία επειδή δεν ευθυγραμμίζεται με αυτές, όταν επιλέγεις εμπιστοσύνη αντί 'απόδοσης με κάθε κόστος'.
💡 Ξεκίνα από αυτό:
Επίλεξε μία βασική αξία.
Ρώτα την ομάδα: «Πώς θα φαινόταν αν τη ζούσαμε στην πράξη, ακόμη κι όταν μας ξεβολεύει;»
Κάνε μια πράξη που δείχνει ότι το εννοείς.
3. Η σιωπή δεν σημαίνει "όλα καλά" - σημαίνει "κάτι δεν πάει καλά" !
Όσο πιο σιωπηλό είναι το περιβάλλον, τόσο πιο υψηλός είναι ο κίνδυνος.
Όταν οι ηγέτες λένε «δεν ακούμε παράπονα», ανησυχώ...
Έχω δει ομάδες με απόλυτη φαινομενική αρμονία - ενώ εσωτερικά επικρατεί φόβος, κόπωση ή σιωπηλή παραίτηση.
Οι άνθρωποι δεν σταματούν να μιλούν επειδή δεν ενδιαφέρονται, αλλά επειδή έμαθαν ότι η αυθεντικότητα και η ειλικρίνεια έχουν κόστος.
Ο κόσμος μιλά όταν νιώθει ασφάλεια, όταν βρίσκει νόημα και όταν ξέρει ότι η φωνή του μπορεί να κάνει τη διαφορά.
💡 Ξεκίνα από αυτό:
Ζήτα από ένα μέλος της ομάδας να εκφράσει ειλικρινά μια παρατήρηση για το ηγετικό καθεστώς.
Μην υπερασπιστείς τίποτα, μην εξηγήσεις, μην ανοίξεις διάλογο.
Ευχαρίστησέ το - και έπειτα διόρθωσε κάτι, για να δείξεις ότι ακούστηκε, υπάρχει νόημα σε αυτό που έκανε, ότι η φωνή του έχει τη δύναμη να κάνει τη διαφορά.
4. H κουλτούρα δεν χτίζεται με προνόμια - χτίζεται με όρια!
Η φροντίδα δεν φαίνεται από το τι δίνεις, αλλά από το τι σταματάς να επιβάλλεις.
Έχω δει οργανισμούς να προσφέρουν mental health παροχές, days off και mindfulness apps - την ίδια στιγμή που ανταμείβουν burnout και χάος.
Η κουλτούρα δεν χτίζεται με παροχές - χτίζεται με σαφήνεια, συνέπεια και όρια.
Αν μιλάς για work-life balance, αλλά περιμένεις απαντήσεις στις 22:30, δεν φροντίζεις - μπερδεύεις.
Το να νοιάζεσαι σημαίνει να διορθώνεις τη ρίζα του προβλήματος και όχι να προσφέρεις smoothies ενώ το σπίτι καίγεται.
💡 Ξεκίνα από αυτό:
Εντόπισε ένα λειτουργικό σημείο που εξαντλεί την ενέργεια της ομάδας (π.χ. ασαφείς ρόλοι, κακό feedback, ασταθή deadlines).
Διόρθωσέ το - αυτό αξίζει περισσότερο από οποιαδήποτε παροχή.
5. Η κουλτούρα ξεκινά από την κορυφή - όχι από τη μέση!
Αν δεν τη βιώνουν οι ηγέτες, δεν θα την υιοθετήσει κανείς.
Οι middle managers καλούνται συχνά να "φέρουν την κουλτούρα στη ζωή" - αλλά χωρίς υποστήριξη ή καθοδήγηση από την κορυφή, το βάρος είναι δυσβάσταχτο.
Το έχω δει ξανά και ξανά: ικανοί managers να εξουθενώνονται προσπαθώντας να εφαρμόσουν μία θεωρητική κουλτούρα που η ηγεσία δεν εφαρμόζει.
Η κουλτούρα δεν "κατεβαίνει" - ακτινοβολεί από την κορυφή!
Οι πιο ευθυγραμμισμένες ομάδες είναι αυτές που βλέπουν τους ηγέτες να μοντελοποιούν όσα λένε - στις αποφάσεις, στον διάλογο, στη διαχείριση της διαφωνίας.
💡 Ξεκίνα από αυτό:
Προσκάλεσε έναν manager να παρακολουθήσει μία συνάντηση της ηγετικής ομάδας.
Ρώτα: «Πού ευθυγραμμιστήκαμε με την κουλτούρα μας και πού όχι;»
Άκου και βελτίωσε το σημείο που εντοπίζεται η απόκλιση.
6. Η κουλτούρα αρχίζει εκεί που τελειώνει το 'εγώ'!
Η πραγματική αλλαγή κουλτούρας προϋποθέτει προσωπική απομάθηση.
Πολλοί ηγέτες θέλουν δυνατή κουλτούρα - αρκεί να μην απειλεί τις συνήθειές τους, τις προτιμήσεις τους ή την εξουσία τους.
Όμως, η αλλαγή ξεκινά όταν το εγώ αποχωρεί ➜ όταν ο ηγέτης παραιτείται από την ανάγκη να είναι ο πιο έξυπνος, ο πιο γρήγορος, ο πιο σίγουρος στο δωμάτιο - όταν αναγνωρίζει ότι η συνεργασία δεν είναι αδυναμία, αλλά εξέλιξη.
Η κουλτούρα δεν αντέχει σε περιβάλλοντα τελειομανίας, συγκεντρωτισμού ή ατομικισμού. Αναπτύσσεται όπου η περιέργεια είναι πιο δυνατή από τη βεβαιότητα, η ακρόαση και το μοίρασμα πιο σημαντικές από τον έλεγχο.
💡 Ξεκίνα από αυτό:
Την επόμενη φορά που θα νιώσεις την παρόρμηση να “λύσεις” ένα θέμα… σταμάτα.
Αναρωτήσου: «Τι δεν ξέρω ή δεν έχω σκεφτεί ακόμα;»
Άφησε κάποιον με λιγότερη εξουσία να μοιραστεί μία διαφορετική οπτική.
💡 Συμπερασματικά:
Η κουλτούρα δεν αλλάζει με storytelling - αλλάζει με δομή!
Αν θέλεις εμπιστοσύνη: να λαμβάνεις αποφάσεις με διαφάνεια.
Αν θέλεις συμπερίληψη: να αποζητάς τη διαφωνία, όχι την υποταγή.
Αν θέλεις αξίες: να τολμάς να τις βιώνεις εκεί που πονάνε περισσότερο.
Η κουλτούρα αναπτύσσεται όταν οι ηγέτες σταματούν να αποδεικνύουν και αρχίζουν να ακούν, να ενθαρρύνουν και να μοιράζονται την εξουσία.
Μέσα από την υπηρεσία Corporate Coaching|Consulting, δουλεύουμε σε βάθος με ηγετικές ομάδες και οργανωσιακά συστήματα για να μετακινήσουμε την κουλτούρα από τα λόγια στην πράξη. Ενισχύουμε την ηγεσία, χτίζουμε εμπιστοσύνη και ενεργοποιούμε κουλτούρες που αντέχουν και εμπνέουν!
Επικοινωνήστε μαζί μας σήμερα και ξεκινήστε τη δική σας πορεία ανάπτυξης!
With inspiration from thought leaders including Peter Senge, Edgar Schein, Amy Edmondson, Frederic Laloux, and the Harvard Business Review (“To Change Company Culture, Focus on Systems-Not Communication”, 2021).
Σχόλια