Η έλλειψη ικανοποίησης ή η δυσαρέσκεια (unhappiness) που μπορεί να αισθανόμαστε σχετικά με την εργασία ή τον επαγγελματικό μας τομέα γενικότερα, στην ουσία αποτελεί μία πολύ σημαντική λειτουργία, καθώς σηματοδοτεί την ανάγκη για κάποια αλλαγή. Αυτή η ανάγκη είναι που μας ωθεί να αλλάξουμε περιβάλλον εργασίας, εργασιακό πεδίο ή απλά μας κινητοποιεί να «φρεσκάρουμε» το βιογραφικό μας, έτσι ώστε να είναι έτοιμο για την περίπτωση που προκύψει κάποια ευκαιρία.
Το θέμα είναι ότι αυτή έλλειψη ικανοποίησης ή η δυσαρέσκεια, δεν αρκούν. Το αρχικό "αρνητικό" συναίσθημα, που μας ωθεί να σκεφτούμε μία ενδεχόμενη αλλαγή, συχνά, δεν έχει την ίδια κινητοποιητική επίδραση όταν προχωρούμε και εμπλεκόμαστε στη διαδικασία εύρεσης εναλλακτικών λύσεων και στην πορεία προς την αλλαγή.
Αυτό που χρειάζεται επιπλέον στη φάση της δράσης, είναι μία οπτιμιστική στάση, καθώς έχει αποδειχθεί ότι είναι περισσότερο ενεργοποιητική και κινητοποιητική σε αυτήν μας την πορεία, από ό,τι η αρχική αρνητικότητα που έδωσε το έναυσμα για να σκεφτούμε την αλλαγή.
Ο θετικός και αισιόδοξος τρόπος σκέψης, μας ενδυναμώνει σε περιόδους αβεβαιότητας και δυσκολιών, παρακινώντας μας προς μία θετική συμπεριφορά και δράση.
Αυτό συμβαίνει, διότι οι οπτιμιστές γενικότερα αναμένουν ότι θα προκύψουν θετικά στοιχεία μέσα από τις δυσκολίες ή τα εμπόδια, αλλά κυρίως διότι πιστεύουν ότι η συμπεριφορά τους είναι το κλειδί για τη δημιουργία της θετικής αλλαγής.
Για παράδειγμα, οι οπτιμιστές που έχασαν τη δουλειά τους, αντιμετωπίζουν τη δυσκολία αυτή με θετικότητα και ως αποτέλεσμα: ενεργοποιούνται πολύ πιο γρήγορα στην εύρεση νέας εργασίας θεωρώντας ότι το εμπόδιο είναι παροδικό, ανανεώνουν το βιογραφικό τους, δραστηριοποιούνται στις σχετικές πλατφόρμες δικτύωσης κα εύρεσης εργασίας, χρησιμοποιούν το δίκτυο γνωριμιών τους. Οι πεσιμιστές από την άλλη πλευρά, θα εμπλακούν στη διαδικασία αυτή, αλλά συνήθως πολύ πιο αργά, με μικρότερη ορμή και αποφασιστικότητα, που σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις επηρεάζει την ποιότητα των αποτελεσμάτων.
Η θετική και αισιόδοξη στάση, βοηθά επίσης τα άτομα κατά τη διαδικασία των συνεντεύξεων σε πιθανούς εργοδότες, καθώς παρουσιάζονται πιο ικανά και ελκυστικά. Όταν ο υπεύθυνος προσλήψεων ρωτά το άτομο για τον τρόπο που αντιμετώπισε μία πρόσφατη δυσκολία, ο τρόπος που θα πλαισιωθεί η απάντησή του φανερώνει στοιχεία για τη μελλοντική του απόδοση. Γενικότερα, ο τρόπος που απαντούν τα άτομα προσφέρει πολλές πληροφορίες για τον τρόπο που σκέφτονται και συμπεριφέρονται. Οι οπτιμιστές, επικεντρώνονται στα στοιχεία που τους ενθουσιάζουν και τους κινητοποιούν σε μία εργασία, καθώς και σε ό,τι μπορούν να επηρεάζουν και να έχουν υπό τον έλεγχό τους. Όταν ο υποψήφιος προσφέρει μία δυναμική απάντηση, εστιάζοντας στις λύσεις και όχι στα προβλήματα, θεωρείται ότι αξίζει, συνήθως, και μία δεύτερη συνέντευξη.
Στον χώρο εργασίας τώρα, οι έρευνες δείχνουν ότι οι οπτιμιστές έχουν πέντε φορές λιγότερες πιθανότητες να καταλήξουν σε εξουθένωση (burnout) και τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν υψηλά επίπεδα αφοσίωσης στην εργασία τους, απ' ό,τι οι πεσιμιστές. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι οι οπτιμιστές κερδίζουν περισσότερα χρήματα κατά την πορεία της καριέρας τους και ότι είναι πιο ικανοποιημένοι από αυτήν. Σε έρευνα που διεξήχθη σε μεγάλη ασφαλιστική εταιρεία από το πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, βρέθηκε ότι οι οπτιμιστές πετύχαιναν 37% περισσότερες πωλήσεις συμβολαίων, από ό,τι οι πεσιμιστές συνάδελφοί τους.
Το σημαντικότερο στοιχείο που προκύπτει από τις έρευνες σχετικά με τη θετικότητα και την αισιοδοξία, είναι ότι ο ανθρώπινος νους είναι εύπλαστος, όπως ένας μυς, ο οποίος μπορεί να εξασκηθεί και να δυναμώσει.
Η νοοτροπία και η στάση μας (mindset), δεν αποτελούν απλά αποτέλεσμα των γονιδίων και του τρόπου που μεγαλώσαμε. Εστιάζοντας την προσοχή μας στις θετικές και ουσιώδεις πλευρές της ζωής, αλλά και στις δυνάμεις μας, έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλό μας να λειτουργεί σε αυτόν τον τρόπο σκέψης, ως προεπιλογή.
Η θετικότητα, επομένως, είναι μία στάση που μπορούμε να μάθουμε και να αναπτύξουμε.
Μέσα από τις έρευνες, προκύπτουν τρεις απλές καθημερινές συνήθειες, οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της θετικής στάσης:
- να σκεφτόμαστε και να ορίζουμε τρία στοιχεία, κάθε μέρα, για τα οποία νιώθουμε ευγνωμοσύνη (γεγονός, κατάσταση, σκέψη, συναίσθημα, κλπ)
- να εκφράζουμε ένα μικρό θετικό μήνυμα σε διαφορετικό άτομο κάθε ημέρα, είτε ευχαριστώντας είτε επαινώντας το για κάτι
- να αφιερώνουμε λίγα λεπτά την ημέρα καταγράφοντας την πιο ουσιώδη στιγμή του τελευταίου εικοσιτετραώρου για εμάς.
Αντί, λοιπόν, να εστιάζουμε στις ταλαιπωρίες, στα παράπονα και σε ό,τι γενικότερα μας ενοχλεί, οι παραπάνω απλές πρακτικές, μας βοηθούν να ανακατευθύνουμε τον εγκέφαλό μας και να “γεμίσουμε» τη ζωή μας με περισσότερο νόημα, ουσία και ευγνωμοσύνη. Επιπλέον, συμβάλλουν στην καλλιέργεια της ευτυχίας (happiness) και, κατ’ επέκταση, της επιτυχίας στον επαγγελματικό μας τομέα!
Gielan, M. (2015). Broadcasting Happiness: The Science of Igniting and Sustaining Positive Change. New York: BenBella Books, Inc
Seligman, M. E. P. (2006). Learned optimism: How to change your mind and your life. New York: Vintage Books