Ιδιαίτερα στην εποχή μας, οι συνεχείς διακυμάνσεις στην οικονομία και στην αγοράς εργασίας, οδηγούν ολοένα περισσότερους ανθρώπους σε εργασιακές μεταβάσεις.
Στην ταχέως μεταβαλλόμενη και απρόβλεπτη αγορά εργασίας, τα δεδομένα αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς και η έννοια της σταθερότητας δεν υφίσταται πλέον. Πολλοί από εμάς, δε μπορούμε να προσδοκούμε σε μία «δια βίου» απασχόληση σε έναν οργανισμό και σε μία προκαθορισμένη πορεία σταδιοδρομίας, όπως παλαιότερα, ή σε μία σταθερά εξελικτική κίνηση προς τα εμπρός (π.χ. προαγωγή).
Ανεξάρτητα από το αν οι αποφάσεις εργασιακών αλλαγών καθοδηγούνται από προσωπικές επιλογές, επιβάλλονται από τις εκάστοτε συνθήκες ή αποτελούν συνδυασμό των δύο, οι μεταβάσεις έχουν γίνει ο κανόνας και όχι η εξαίρεση στην εργασιακή ζωή αρκετών ανθρώπων.
Η μετάβαση (transition), είναι η κατάσταση στην εξελικτική πορεία του ατόμου, κατά την οποία μεταβαίνει από μία πραγματικότητα σε μία άλλη.
Το να οριστεί με ακρίβεια τι αποτελεί εργασιακή αλλαγή, δεν είναι εύκολο, διότι προκύπτει το εύλογο ερώτημα: πόσο διαφορετική πρέπει να είναι μία δουλειά, για να αποτελεί εργασιακή μετάβαση; Φυσικά, εάν ένας διευθύνων σύμβουλος τράπεζας αποφασίσει να γίνει νηπιαγωγός, σίγουρα αποτελεί τεράστια αλλαγή. Εάν, όμως, ένας δημοσιογράφος αποφασίσει ή του δίνεται η ευκαιρία να διδάξει σε σχολή δημοσιογραφίας; Σε ποιον βαθμό αυτό αποτελεί εργασιακή αλλαγή ή μετάβαση;
Το πιο σημαντικό στοιχείο εδώ, είναι η υποκειμενική εμπειρία, δηλαδή, το πώς βιώνονται τα παραπάνω από το ίδιο το άτομο και τι νόημα αποδίδει ο καθένας μας στη φράση «αλλάζω δουλειά /εργασία / καριέρα».
Οι μεταβάσεις, μπορεί να είναι αναμενόμενες ή απρόσμενες. Ως αναμενόμενες, ορίζονται αυτές που, από λίγο ως πολύ, είναι επιλογές του ίδιου του ατόμου, ενώ ως απρόσμενες, αυτές που για ποικίλους λόγους δεν εξαρτώνται από εκείνο.
- Οι αναμενόμενες μεταβάσεις
Το πιο σημαντικό στοιχείο στις αναμενόμενες μεταβάσεις, είναι η επίγνωση που έχει αναπτύξει ο κάθε ένας, φτάνοντας στο σημείο να εκφράσει «θέλω να αλλάξω δουλειά/εργασία/καριέρα». Αυτή η δήλωση, μπορεί να σημαίνει πολλά διαφορετικά πράγματα και, γι’ αυτό, είναι σημαντικό να μελετούμε και να κατανοούμε πλήρως τους παράγοντες (ατομικούς, εργασιακούς, κοινωνικούς) που μας οδηγούν σε αυτές τις μεταβάσεις, καθώς και την επίδραση που θα έχουν στη ζωή μας.
- Οι απρόσμενες μεταβάσεις
Πολλές φορές, οι αλλαγές που συμβαίνουν στην εργασιακή ζωή των ανθρώπων - είτε πρόκειται για αλλαγές δουλειάς, καριέρας, τομέα δραστηριότητας ή αλλαγές εργασιακών συνθηκών και σχέσεων - δεν είναι επιλογή τους. Μία από τις πιο συνηθισμένες απρόσμενες μεταβάσεις, είναι η ξαφνική απώλεια εργασίας. Όσοι βιώνουν αυτήν την κατάσταση, καλούνται να επανασχεδιάσουν την πορεία τους, να επαναδημιουργήσουν την επαγγελματική τους ταυτότητα σε έναν νέο, ενδεχομένως, ρόλο ή και να αναζητήσουν νέους τρόπους επανένταξής τους στην αγορά εργασίας. Είναι μία διαδικασία, βέβαια, που δεν είναι πάντα εύκολη και απλή, διότι το αντίκτυπο της απώλειας εργασίας μπορεί να είναι πολύ έντονο.
Κάποιες φορές, ο εν λόγω διαχωρισμός πιθανόν να μην αποδίδει ακριβώς αυτό που συμβαίνει, καθώς η απόφαση για αλλαγή εργασίας ή και καριέρας να προκύπτει, ενδεχομένως, από εξωτερικές απειλές, όπως απολύσεις, καθυστερήσεις πληρωμών και έντονη ανασφάλεια των εργαζομένων λόγω μεγάλων αλλαγών, έλλειψης αξιοκρατίας στον οργανισμό και άλλα.
Συμπερασματικά, το συνεχώς μεταβαλλόμενο και απρόβλεπτο οικονομικό και εργασιακό περιβάλλον, καθώς και η αύξηση των ηθελημένων ή επιβαλλόμενων αλλαγών, έχουν αυξήσει την ανάγκη των ανθρώπων για αποτελεσματική υποστήριξη από επαγγελματίες.
Οι εργασιακές μεταβάσεις, αποτελούν κύριο μέρος της coaching διεργασίας. Μέσα από την coaching προσέγγιση και δομή που εφαρμόζουμε σε κάθε μας συνεργασία, ενεργοποιούμε αποτελεσματικά για τον πελάτη μας (coachee) τη διεργασία αυτοεπίγνωσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων, με στόχο την ομάλη διαχείριση, μετάβαση και προσαρμογή σε μία νέα κατάσταση!
GROW coaching alliance | Career Coaching
Carless, S. A. and Arnup, J. L. (2010) A longitudinal study of the determinants and outcomes of career change. Journal of Vocational Behaviour, 78:80-91